Permacultuur is… #33*: Uitzoemen, kijken naar het geheel…
Hieraan moest ik denken toen afgelopen week zich een prachtig nieuwsbericht verspreidde: ‘Uitsterven grote planteneters veroorzaakte enorme veranderingen in landschap‘. Het onderzoeksrapport waarvan dit een conclusie is, belicht bepaalde facetten van hoe landschap wordt gevormd door dieren (ook andere dieren dan mensen). In dit geval grote grazers. Héél grote grazers.
Moderne en paleo-ecologen werkten samen in een groep onderzoekers, onder leiding van het Instituut voor Ecologisch Onderzoek, NIOO-KNAW.
[Illustratie: Fun-Dan, Wikimedia]
Ik vind het echt mooi, en bemoedigend, om te zien dat je door zulke vakoverstijgende samenwerkingen een heel nieuw beeld van de wereld kunt vormen.
Dat vond ik ook zo geweldig aan het vertalen en bewerken van Mark Shepards Herstellende landbouw, wat ik samen met Maranke Spoor mocht doen (omdat Maranke dit boek desgevraagd had uitgekozen om in ons taalgebied uit te geven bij uitgeverij Jan van Arkel & ClubGroen). Mark Shepard, een boer in Wisconsin (Noord-Amerika), is ecoloog en ingenieur. In een uitgekiend landschap, meebewegend met hoe de natuur ter plaatse gebeurt, laten ze op Shepards boerderij verschillende soorten dieren om beurten grazen en scharrelen tussen, of onder, allerlei fruit en noten. Denk aan Joel Salatins systeem maar dan in een savanne-achtig, halfopen landschap, met behalve weiland ook een aantal ruime stroken voor eenjarige groentes en granen.
De dieren kunnen hun soorteigen gedrag veel meer uitoefenen dan je misschien voor mogelijk had gehouden op een boerderij. Samen met de boer zorgen ze voor opbouw van bodemvruchtbaarheid. De bodem waarop wij leven, waarvan wij en andere dieren voedsel betrekken, is mede gevormd in de tijden waarin er zulke enorme herbivoren leefden.
Ik weet nog dat ik een keer nazocht hoelang die grote planteneters hier hebben geleefd, en dat ik toen even koffie moest gaan drinken om bij te komen van mijn uitzoem-verbazing.
Op pagina 76 (in onze Nederlandse vertaling) schrijft Shepard: “Tussen de vele levende verbindingen waren er vast ook kevers die de mest van mastodonten en neushoorns gebruikten als voedsel voor hun nesten. (…) Precies deze diversiteit, deze verwevenheid en deze toewijding aan het verbeteren van de gezondheid van het systeem missen we in het tegenwoordige landschap van eenjarige landbouw. Precies deze componenten moeten we herbouwen. De missie van herstellende landbouw is om daarvoor te zorgen en gezonde, intacte, diverse, opbouwende ecosystemen te maken die voorzien in voedsel, brandstoffen, medicijnen en bouwmaterialen – voor de mensheid en voor alle andere bewoners van de aarde.”
En het halfopen landschap, gelaagd als een voedselbos met weiland, is meteen ook het meest efficiënte, veelgelaagde zonnepaneel dat je kunt aanplanten. Veel fotosynthese, veel koolstof uit de atmosfeer weer opgeslagen in de bodem. Zo zien we hoe de boer, de ecoloog en de ingenieur in Shepard komen tot een uitgezoemde kruisbestuiving, met een morele grondslag. Hiervoor is permacultuur als ontwerpsysteem bedoeld. Zo kun je met uitzoemen tot heel nieuwe ideeën komen, die stroken met de ecologische realiteit. (Het woord ‘ecologische’ voelt hier als een pleonasme, als ‘witte sneeuw’, omdat er een desbetreffende passage in me komt bovendrijven uit Maranke Spoors eboek Permacultuur, Wat is dat?!.) Uitzoemen kan met andere uitzoemende specialisten samen (je hoeft niet alles te kunnen of overal wat van te weten) en door zelf naast je mogelijke specialisme(n) ook permacultuur te studeren.
Vind je het leuk om Herstellende landbouw boek in te zien? Twee stukken staan online, die staan op de volgende pagina, waar je ook een synopsis en inhoudsopgave aantreft, en informatie hoe je het, als je wilt, kunt bestellen bij ons, als vertalers-bewerkers: PermacultuurOnderwijs.nl (dat is een directe link).
Bronnen
*) Over deze reeks ‘Permacultuur Is…’
Uitleggen wat liefde is in één zin? Dat gaat niet. Wellicht dat daarom ooit de reeks ‘Liefde is’ in het leven geroepen is. Uitleggen wat permacultuur is in één zin is ook heel lastig. Daarom is de reeks ‘Permacultuur is’! Deze verschijnt sinds maart 2014 via diverse media zoals Facebook, Twitter en LinkedIn. Ben je geïnteresseerd in andere Permacultuur Is…jes uit deze reeks? Hier staan er een paar: PermacultuurOnderwijs.nl (dat is een directe link).
